Het fiscaal voordelig overdragen van vermogen naar een volgende generatie is een strategische overweging voor veel grootouders. Door direct aan kleinkinderen te schenken in plaats van aan de tussenliggende generatie, kunnen grootouders potentieel belastingvoordelen behalen. Deze strategie van generatie-overslaan biedt verschillende fiscale mogelijkheden, maar kent ook specifieke regels en aandachtspunten. In dit artikel bespreken we de fiscale aspecten van schenkingen aan kleinkinderen en hoe dit kan bijdragen aan een effectieve vermogensplanning.
Kan je schenkbelasting vermijden door te schenken aan kleinkinderen?
Door direct aan kleinkinderen te schenken in plaats van via de tussenliggende generatie (uw kinderen) kunt u inderdaad belastingvoordelen realiseren. Bij schenkingen die meerdere generaties doorlopen, wordt er namelijk in principe meerdere keren belasting geheven. Wanneer u als grootouder rechtstreeks aan uw kleinkind schenkt, vermijdt u één belastingheffingsmoment.
Het basisprincipe achter deze strategie is eenvoudig: in plaats van eerst aan uw kinderen te schenken (eerste belastingheffing) die vervolgens aan hun kinderen schenken (tweede belastingheffing), maakt u één directe overdracht. Hierdoor bespaart u effectief één schenkingsronde met bijbehorende belastingheffing.
Bij schenkingen aan kleinkinderen gelden echter andere vrijstellingen en tarieven dan bij schenkingen aan kinderen. De fiscale voordelen moeten daarom altijd worden afgewogen tegen uw persoonlijke situatie en wensen. Niet in alle gevallen is direct schenken aan kleinkinderen fiscaal voordeliger.
Wat zijn de vrijstellingen voor schenkingen aan kleinkinderen?
Bij schenkingen aan kleinkinderen gelden specifieke vrijstellingsbedragen die verschillen van de vrijstellingen voor kinderen. In 2025 geldt voor kleinkinderen een jaarlijkse vrijstelling van €2.690. Dit betekent dat u elk jaar tot dit bedrag belastingvrij kunt schenken aan elk kleinkind.
Ter vergelijking: voor kinderen geldt in 2025 een hogere jaarlijkse vrijstelling van €6.713. Het verschil in deze vrijstellingsbedragen is een belangrijk element in de overweging om direct aan kleinkinderen te schenken.
Naast de jaarlijkse vrijstelling bestond tot 2024 ook de eenmalig verhoogde vrijstelling voor de eigen woning (de zogenaamde ‘jubelton’). Deze is per 1 januari 2024 volledig afgeschaft. Wel bestaat nog steeds de eenmalig verhoogde vrijstelling voor een vrij te besteden doel. Deze vrijstelling geldt echter alleen voor schenkingen van ouders aan kinderen, niet voor grootouders aan kleinkinderen. Dit is een belangrijk verschil dat meespeelt in de fiscale planning.
Hoe werkt de tariefstructuur bij schenkingen aan kleinkinderen?
De tarieven voor schenkbelasting zijn afhankelijk van de relatie tussen schenker en ontvanger. Voor schenkingen aan kleinkinderen gelden andere tarieven dan voor schenkingen aan kinderen. In 2025 ziet de tariefstructuur er als volgt uit:
Voor schenkingen aan kinderen:
- 10% over de eerste schijf tot €154.197.
- 20% over het meerdere boven €154.197.
Voor schenkingen aan kleinkinderen:
- 18% over de eerste schijf tot €154.197.
- 36% over het meerdere boven €154.197.
Het verschil in tarieven tussen kinderen en kleinkinderen is aanzienlijk. Kleinkinderen betalen in de eerste schijf 8 procentpunt meer en in de tweede schijf 16 procentpunt meer dan kinderen. Dit tariefverschil moet worden meegewogen bij de beslissing om direct aan kleinkinderen te schenken.
De verschuldigde schenkbelasting wordt berekend over het bedrag dat overblijft na aftrek van de vrijstelling. Bijvoorbeeld: bij een schenking van €10.000 aan een kleinkind in 2025, is er na aftrek van de vrijstelling van €2.690 een belastbaar bedrag van €7.310. Hierover is 18% schenkbelasting verschuldigd, wat neerkomt op €1.315,80.
Wat is een generatie-overslaan schenking en hoe werkt dit fiscaal?
Een generatie-overslaan schenking is een directe schenking van grootouders aan kleinkinderen, waarbij de tussenliggende generatie (de ouders) wordt overgeslagen. Deze strategie kan fiscaal voordelig zijn omdat er slechts één keer schenkbelasting wordt betaald in plaats van twee keer.
Als u eerst aan uw kind zou schenken en uw kind vervolgens aan zijn of haar kind (uw kleinkind), wordt er twee keer belasting geheven: eerst over uw schenking aan uw kind, en daarna over de schenking van uw kind aan uw kleinkind. Door direct aan uw kleinkind te schenken, vermijdt u één belastingheffingsmoment.
Het fiscale voordeel moet echter worden afgewogen tegen de hogere tarieven die gelden voor schenkingen aan kleinkinderen. Of een generatie-overslaan schenking fiscaal voordeliger is, hangt af van verschillende factoren, waaronder:
- De hoogte van het te schenken bedrag.
- Of uw kind al eerder gebruik heeft gemaakt van vrijstellingen.
- Uw totale vermogensplanning en estate planning.
- De financiële behoeften van zowel uw kinderen als kleinkinderen.
In sommige gevallen kan het voordeliger zijn om eerst aan uw kinderen te schenken (tegen lagere tarieven) en hen vervolgens te laten schenken aan hun kinderen, gebruikmakend van hun jaarlijkse vrijstellingen.
Wanneer is het voordeliger om aan kleinkinderen te schenken in plaats van aan kinderen?
Of het voordeliger is om direct aan kleinkinderen te schenken in plaats van aan kinderen hangt af van verschillende scenario’s en omstandigheden. Hier zijn enkele situaties waarin direct schenken aan kleinkinderen fiscaal gunstiger kan zijn:
Scenario 1: Als uw kinderen al substantieel vermogen hebben en zelf niet van plan zijn om te schenken aan hun kinderen, kan een directe schenking aan uw kleinkinderen voordeliger zijn. U vermijdt dan dat het vermogen wordt opgeteld bij dat van uw kinderen, wat mogelijk tot hogere belastingdruk zou leiden.
Scenario 2: Als uw kinderen al eerder gebruik hebben gemaakt van de eenmalige verhoogde vrijstellingen, terwijl uw kleinkinderen nog geen schenkingen hebben ontvangen, kan direct schenken aan kleinkinderen voordeliger zijn.
Scenario 3: Bij vermogensplanning over meerdere generaties kan het strategisch zijn om vermogen direct naar de jongste generatie te verschuiven, vooral als er sprake is van een aanzienlijk vermogen dat anders in meerdere stappen zou worden overgedragen.
Het is belangrijk om te bedenken dat naast fiscale overwegingen ook andere factoren een rol spelen, zoals:
- De leeftijd en financiële behoeften van uw kleinkinderen.
- De wens om controle te houden over hoe en wanneer het vermogen wordt gebruikt.
- Mogelijke toekomstige wijzigingen in de belastingwetgeving.
In veel gevallen is een gedegen fiscale planning met professioneel advies noodzakelijk om de optimale strategie te bepalen.
Welke schenkingsconstructies zijn mogelijk voor grootouders?
Grootouders hebben verschillende juridische constructies tot hun beschikking om vermogen over te dragen aan kleinkinderen. Elke constructie heeft specifieke fiscale implicaties:
1. Schenking op papier (schuldigerkenning uit vrijgevigheid)
Hierbij wordt de schenking pas effectief wanneer aan bepaalde voorwaarden is voldaan, bijvoorbeeld wanneer het kleinkind een bepaalde leeftijd bereikt. De schenkbelasting wordt pas geheven op het moment dat de voorwaarde wordt vervuld.
3. Familiefonds of stichting
Door jaarlijks gebruik te maken van de vrijstelling voor kleinkinderen (€2.690 in 2025), kunt u over een langere periode een aanzienlijk bedrag belastingvrij overdragen.
5. Combinatie van schenkingen en erfstellingen
Doe altijd aangifte schenkbelasting als het geschonken bedrag hoger is dan de vrijstelling. De aangifte moet binnen 2 maanden na het kalenderjaar waarin de schenking plaatsvond worden ingediend.
2. Goede documentatie
Leg bij schenkingen met voorwaarden of beperkingen alle afspraken duidelijk vast. Dit voorkomt later discussie over de bedoeling van de schenking.
4. Let op samenloop met andere regelingen
Bij schenkingen anders dan geld (bijvoorbeeld onroerend goed) is een correcte waardebepaling cruciaal. Voor woningen geldt bijvoorbeeld de WOZ-waarde als uitgangspunt.
6. Vermijd schijnconstructies
De Belastingdienst is alert op constructies die alleen bedoeld zijn om belasting te ontwijken. Zorg dat schenkingen een reële economische betekenis hebben en niet alleen zijn opgezet om belasting te besparen.
Door deze aandachtspunten in acht te nemen en tijdig professioneel advies in te winnen, kunt u de kans op problemen met de fiscus minimaliseren. Een zorgvuldige planning en uitvoering van schenkingen aan kleinkinderen zorgt ervoor dat u optimaal gebruik maakt van de fiscale mogelijkheden binnen de kaders van de wet.