Volgens de Hoge Raad komt er aan een beschikking fiscale eenheid vennootschapsbelasting
geen formele rechtskracht toe. Wel kan een bv onder omstandigheden aan een afgegeven
beschikking vertrouwen ontlenen dat sprake is van een fiscale eenheid, ondanks dat
niet aan de wettelijke voorwaarden daarvoor is voldaan.
Op verzoek van een bv en haar dochtervennootschap heeft de inspecteur bij beschikking
van 21 maart 2011 besloten dat er een fiscale eenheid vennootschapsbelasting tussen
hen bestaat. In de aangifte vennootschapsbelasting 2010 heeft de bv het verlies van
de dochtermaatschappij geclaimd. Zowel de aanslag vennootschapsbelasting 2010 als
de beschikking voor verliesvaststelling zijn overeenkomstig de aangifte vastgesteld.
Later is de inspecteur van mening veranderd en beweert dat er nooit sprake is geweest
van een fiscale eenheid tussen belanghebbende en de dochtermaatschappij. Hierdoor
heeft hij nagevorderd en het verlies herzien.
Uitleg Hoge Raad over beschikking fiscale eenheid Hof Den Bosch heeft geoordeeld dat de inspecteur gebonden is aan de beschikking fiscale
eenheid voor het verleden. De staatssecretaris heeft cassatie ingesteld. De Hoge Raad
casseert het oordeel van Hof Den Bosch. Volgens de Hoge Raad gaat de betekenis van
een beschikking fiscale eenheid namelijk niet zover dat deze automatisch betekent
dat er een fiscale eenheid ontstaat als niet aan de vereisten daarvoor is voldaan.
Daarom is intrekking of herziening van de beschikking fiscale eenheid in deze gevallen
niet noodzakelijk om te voorkomen dat dit gevolg plaatsvindt. De afwijkende oordelen
van het hof zijn onjuist. De Hoge Raad verwijst de zaak naar een ander gerechtshof.
In het kader van deze verwijzingsprocedure merkt de Hoge Raad op dat een beschikking
fiscale eenheid wel als een expliciete toezegging kan worden opgevat, die onder bepaalde
omstandigheden het gerechtvaardigd vertrouwen wekt bij de betrokken belastingplichtigen
dat zij een fiscale eenheid vormen. Vervolgens legt de Hoge Raad het geldende juridische
kader hiervoor uit.
Inspecteur niet gebonden aan foutieve beschikking Daarnaast legt de Hoge Raad uit dat belanghebbende niet kan afleiden uit de ‘Instructie
herzien of intrekkingen van beschikkingen’ van de Belastingdienst dat de inspecteur
gebonden is aan de beschikking fiscale eenheid.
Oordeel Hoge Raad De Hoge Raad verklaart het cassatieberoep gegrond en verwijst de zaak naar een ander
hof voor onderzoek naar de vraag of de bv vertrouwen heeft kunnen ontlenen aan de
beschikking fiscale eenheid Vennootschapsbelasting.
Bron: Hoge Raad 01-12-2023.